HDP neden kazanıyor? 2023'te Van'ın Siyasi Tablosu Değişir mi?

11 Aralık 2022

HDP neden kazanıyor? 2023'te Van'ın Siyasi Tablosu Değişir mi?

Şu anki parametreler ve elde ettiğimiz değerler Van'daki seçmenin tercihinde kaymalar olsada totalde büyük değişiklik gözükmüyor. Ak Partiden kayan oyların çoğunluğu Deva, Gelecek,Yeniden Refaha giderken, HDP'den kayan oyların bir kısmı Ak Partiye gidiyor. Bunun farkında olan HDP kayan oylarını tutabilmek için özel çalışmalar yaparken; diğer partilerin elinde partilerinin oy kaybına yönelik reel-sosyojik veriler olmadığı düşünülmektedir.

İnsan sermayesini verimli kullanan HDP, sosyolojik verileri en iyi değerlendiren partidir. Seçmen davranışı ve sosyolojik kabuller üzerinden propaganda üreten HDP'nin iknaya yönelik çalışması en güçlü motivasyonudur. Seçmenin iknasında Kürt milliyetçiliği kadar hatta bazı bölgelerde Kürt milliyetçiliğinden daha etkili olan propaganda/ikna yöntemi, Refah ve Ak Partinin ilk yıllarda kullandığı yöntemin bir kopyasıdır. Kişi, aile ve topluluğa yönelik özel dil, ikna yöntemi ve etkili kişi kullanımı bölge insanında seçmen davranışını yönlendirmede etkili bir yöntemdir. HDP bu ve benzer yöntemlerle seçmen davranışını başarılı bir şekilde yönlendirmektedir. Boşluk bırakmamaya gayret gösteren HDP, diğer partilerin boşluk bıraktığı yerlerde küçük dokunuşlarla seçmen davranışını kendi lehine oya dönüştürebiliyor.

Bölge illeri özelinde yaptığımız çalışmada, AK Parti'de hatırı sayılır düzeyde enerjinin içeride harcandığı görülmektedir. Milletvekil/belediye başkanı olabilme mücadelesi, hatalı pratiklerin/güç kaybının en önemli nedeni olarak gözüküyor. Ak Partiden milletvekili olmak isteyenler daha çok kendileri için çalışırken; HDP'den vekil olmak isteyen kişi enerjisinin çoğunu partisi için harcıyor. HDP tabanında burcuvalaşma hareketliliği daha pasifken, AK Partide 'neden ben değil?' psikolojisi daha yaygındır. Sosyo demografik dağılımın gözetilmesinde, HDP'nin daha dikkatli davrandığı söylenebilir. Toplumda hatırı sayılır insanlarla/din adamlarına yönelik çalışmalarda ve seçimlerde güçlerinden faydalanılmada HDP daha aktif gözüküyor. İkna Komitleri öncülüğünde kendi gönüllüleri ile boşlukta bırakılmış çarpan etkisi güçlü kişilerle; DİAY DER'in öncülüğünde kendine kayıtlı ve boşlukta bırakılmış din adamlarının ikna çalışmalarına katılımı güçlü iki örnektir. HDP'li seçmen oyunu partiye verirken, Ak Partili seçmen oyunu daha çok Tayyip Erdoğan'a veriyor. Van'da çarpan etkisi güçlü insanlarla Ak Parti arasındaki duvarı ören ilk kişinin Hüseyin Çelik olduğu iddia edilsede sonraki dönemlerde bu duvar örgüsü devam etmiştir.

Van'da milletvekili çıkaracağı iddia edilen CHP, aşiret/yerli, sızıntı ve partililerin mücadelesi içindedir. Şu anki oy oranı %3.45 olarak görülen CHP ilk günlerde biraz ilgi görmüş olsada şu an aynı durağanlık yaşanmaktadır. Şu anki oy oranıyla milletvekili çıkarması mümkün gibi gözükmüyor. CHP'nin, HDP'nin özellikle 2015 seçiminde oldukça aktif ve verimli bir şekilde kullandığı 'İkna Komisyonları' örneğine benzer kurduğu 'Doğu Masası' çokta başarılı olamayacak gibi. Van özelinde bölge illeriden CHP'nin insan sermayesinin kısıtlılğı 'İkna Komisyonlarının' başarısız olmasının bir etkeni iken, parti programı ve geçmişten gelen algı ikinci önemli etkendir. Argo bir tabirle asıl varken kopyaya yönelim olmayacaktır, denebilir. Aşiretler özelinde yaptığım çalışmalarda CHP'ye yönelik çokta ilgi gösterilmediğini söyleyebilirim.

Ak Parti ve HDP'nin önceki dönem aldıkları oy oranında düşüsler gözüksede diğer partilere milletvekili kazandıracak düzeyde değil.

&&&&

Ak Parti Van'da 2007'da %53,22 oy oranı ile birinci parti olurken, HDP (bağımsız) diğer seçimlerin tamamında en yüksek oyu alarak Van'da birinci parti olmuştur. 2023 yılında yapılacak seçimde tablo çokta değişmeyecek gibi gözüküyor. HDP 2015 Haziran seçiminde daha aktif olarak kullandığı 'ikna komiteleri' vasıtasıyla toplumun tüm katmanlarına inilmiş, özellikle daha önceki seçimlerde Ak Partiye oy veren aşiretlere/kalabalık ailelere yönelik birebir markaj çalışması yapmıştı. Dönemi koşullarınıda etkisiyle HDP %73,59'le en yüksek oyu almıştı.

HDP'nin 2002'den günümüze Van'da aldığı oy ortalaması %51,054'tür.

HDP'nin Van'da aldığı oy oranı yıllara göre dağılım şöyledir;

2002 : 40,85

2007 : 32,06

2011 : 49,47

2015 : 73,59

2018 : 59,3

Ak Parti'nin 2002'den günümüze Van'da aldığı oy ortalaması %34,24'tür.

Ak Parti'nin Van'da aldığı oy oranı yıllara göre dağılım şöyledir;

2002 : 25,86

2007 : 53,22

2011 : 40,25