Başlık çok abartı görülse de, alanda yaptığımız çalışmada Kapıköy Sınır Kapısı’nın kapatılması insanları psikolojik olarak rahatlattığını, halkın zamanının çoğunu ev ve iş yerine kapanarak geçirmediğini, alanda daha rahat dolaşmasının ve halkın yoğunluklu tercih ettiği hizmet sektörünü tercihinin cesareti olduğunu, koronavirüsün kendisine bulaşma korkusunu yenmesine yardımcı olduğunu söyleyebilirim.
Koronovirüs hastalığının İran’ın Kum kentinde görülmesinden sonra Van’da hizmet sektörünün lokanta, cafe, eğlence sektörü ve iş merkezlerinde yerli tercihlerde %15 ile %35 arası düşüş olduğu ifade ediliyor. Kapıköy Sınır Kapısı kapatılmamış olsaydı, koronavirüs korkusundan ötürü yerel tercihteki düşüş %65 ile %85 kadar çıkabilirdi. Kapıköy Sınır Kapısının kapatılması yerel tercihteki düşüşü koruduğu için, şu anki mevcut şartlarda Vanlı esnafı da korumuştur.
Ölüm korkusu, ölüm nedenlerine karşı bireysel ve toplumsal tepkilerin de kaynağı olmuştur. Eğer, Kapıköy Sınır Kapısı’ı kapatılmamış olsaydı, halkın bir kısmı İranlılara ciddi tepki verirdi. İranlıların gittiği yerlere gidilmeyeceğinden yerel tercihlerde çok sert düşüşler olurdu. Kapının kapatılmasıyla halkın İranlılara göstereceği olumsuz ve sert tepkinin de önüne geçilerek, İranlıların Van algısı da korunmuş oldu. Kapının kapatılmasıyla bizler psikolojik olarak rahatlatırken, gösterilecek tepkilerle İranlı turistleri tamamen kaybetme riskinin de önüne geçilmiştir.
Kapıköy Sınır Kapısının kapatılmasıyla yerel tercihlerde sert düşüşlerin önüne geçilmiş, özellikle yerelin lokanta, cafe, eğlence sektörü ve avm tercihini koruyan önemli psikolojik destek olmuştur. Eğer Kapı kapatılmamış olsaydı bu sektörlerin yaptığı işlerde daha sert düşüşler yaşanacaktı. Koronavirüs korkusu tamamen izole olmadan kapı açılımının talebi ticari harakiridir. Koronavirüs korkusunun yüksek olduğu şu anlarda kapının açılması talebi, esnafın şu an yaptığı işin katlini , İranlı Turistlere gösterilecek tepkilerden ötürü İranlılarda Van’la ilgili oluşacak olumsuz algıyı ve uzun süreli kaybı taleptir.
Kapıköy Sınır Kapısının kapatılması ve Van’da şu ana kadar koronavirüsten ötürü kaybın olmaması halkın gündelik yaşamda normalleşmeye doğru evrilmesinin en önemli nedeni olarak görülüyor. Kısa bir süre sonra başta hizmet sektöründeki tercihler olmak üzere, gündelik yaşam tamamen normale dönecektir. Nevroz’da kapı açılsın talebi, halkın hoşun olmadığı bir taleptir. Can’ın paraya tercihi olarak değerlendirilmektedir.
BU ARADA;
Yüz kişiye, Kapıköy Sınır Kapısı 'Nevroz' döneminde açılmalı mı? Açılmamalı mı? ve Neden? diye iki soru sorduk….
% 75 kesinlikle açılmamalı, derken; %10’nu kesinlikle açılmalı, %15 kontrollü açılmalı, diyor.
SONUÇ YERİNE:
Vanlı esnafı ayakta tutuna yerel tercihin korunması ve Van’ın olumlu algısının koruması açısından Kapıköy Sınır Kapısı’nın kapatılması olumlu olmuştur. Nevrozda kazanılacağı düşünülen tahmini 8 ile 12 milyon doların kentin ekonomisine sunacağı katkı gibi yaklaşımlar halkta karşılık bulmamaktadır. Bu süreçte kapının açılması talebinin onayı, siyasi ve bürokrasinin felaket nedeni olabilir.
KORONAVİRÜSÜN KENT EKONOMİSİNE ETKİLERİ