HDP'ye oy veren seçmen içersinde durum ve şartlar ne olursa olsun oyumu HDP'ye veririm diyenler olduğu gibi, daha önce sadece HDP'ye oy vermiş olsada şartlara göre bu davranışının değişebileceğini söyleyen yaklaşık %15-%20'lik bir kitle oluşmuş. Bu güne kadar oyunu sadece HDP ve HDP tandanslı partiye verdiğini söyleyen seçmen içersinde yaklaşık % 62'lık kesim yerel seçim ittifakından sonra 'kandırıldıklarını' düşünüyor. HDP'li seçmen CHP, İYİ Parti ve diğer partilerle yapılan ittifaka güvenmiyor.
Türkiye siyasetinde oluşturulmak istenilen güven bunalımı ve ittifak çabalarını HDP'li seçmenle konuştum. Oluşturulmak istenen güven bunalımı, AK Partiyi yıpratma operasyonları ve suç örgütü liderinin iddiaları HDP'li seçmenin önemli bir kesiminde kabul görsede, CHP ve İyi Parti ile ittifakın HDP'li seçmenin önemli bir kesitinde karşılık bulmadığını söyleyebilirim. Van özelinde birinci parti olan HDP’li seçmenin ‘DAVA’ kavramı üzerinden ‘ittifak’ ve süreç değerlendirmesinde ‘ihanet’ kavramının sıkça kullanıldığına şahit oldum. HDP’ye o veren seçmenin yaklaşık % 15’i HDP'nin şu anki pratiğini ve parti yöneticilerini ihanetle suçluyor. Kelebek etkisiyle oluşacak dağılım bu oranı artırabilir.
CHP’nin HDP ile görüşmesine rağmen ortak basın açıklaması yapmaması, Kılıçdaroğlu'nun oy ver ama görünme yaklaşımı, İYİ Parti yetkililerinin küçümseyici açıklamalarına rağmen HDP’li yöneticilerin ittifak ısrarına tepki gösteriliyor. Bu ısrar ‘Kürtleri ele ayağa düşürmek" gibi algılanıyor. Bu ısrarı 'küçümsenmek' olarak değerlendirenlerin oranı %40 lara yaklaşıyor. HDP içindeki yaklaşım-değerlendirme farklılığı parti içi ayrışmaları artıracaktır. Bu ayrışmalar 'aday kim olacak' tartışmalarına ve bu tartışmalarda oy oranını değişimini etkileyecektir.
HDP’nin oy oranın yüksek olduğu (daraltılmış ) bölgede HDP’li seçmenlerle yaptığımız çalışmada;
1- CHP, İYİ Parti, HDP ittifakını ihanet olarak değerlendirenlerin olduğunu…
2- Bir çok HDP’li milletvekili için 'Kendilerinin ve yakınlarının geleceklerini daha çok önemsiyorlar' şeklinde suçlandıklarını…
3- Üç ayda bir yaklaşık 100 bin tl aylık alan bir çok HDP'li milletvekilinin seçmenlerinin düşünce ve talebini ikinci sıraya attığını…
4- İttifaktan önce Ak Partililerle konuşmayı ihanet sayan seçmenlerde bu direncin kırıldığını, neden hep halk kaybetsin psikolojisini…
5- Meral Akşener ve Kemal Kılıçdaroğlu’nu şiddetle red ettikerini ve onları haz etmediklerini…..
5- Ortak adayın kendilerinden bir aday olmadığı sürece oy vermeyeceklerini ifade edenlerin olduğunu gördüm….
Sonuç yerine:
CHP, İyi Parti HDP ve diğer partilerin ortak adayına HDP’li seçmenin tamamının oy vereceğini düşünmenin doğru bir yaklaşım olmadığını, seçmenin hoşnut olmadığı kişinin ortak adayda olsa destek vermeyeceğini söyleyebilirim. HDP’li seçmenlerden önemli bir kesim Akşener ve Kılıçdaroğlu’nun ‘Cumhurbaşkanı Adayı’ olması durumunda oy vermeyecektir. İttifakın HDP'li seçmende yarattığı en önemli değişimin AK Partili siyasilere yaklaşımında olduğunu, ittifaktan önceki sert tepkilerinin dönüştüğünü, 'Onlarla selamlaşmayın, iş yerinize sokmayın, tepki gösterin gibi oluşturulan direncin (AK PARTİLİ SİYASİLERE KARŞI OLUŞTURULAN DÜŞMANLIĞIN) önemli ölçüde kırıldığını gördüm. HDP'ye oy verdiğini belirten seçmenlerden bir kesit "Vekilerimiz (HDP'Lİ) bizi aşağılayan ve küçümseyen siyasilerle bir araya geliyorsa biz neden diğer partilerle düşman olalım, neden AKP'lilerle kavga edelim" cümlelerini duydum. (Aldatıldığını düşünen HDP'li seçmen, Aygan örneğinde olduğu gibi en büyük direnci HDP'ye gösterecektir.)
Samimi ilişkilerin gelişitirilmesi halinde belli bir kitlenin seçmen davranışında önemli bir değişimin olacağını tahmin ediyorum. Çünkü aldatıldığını düşünen birey- toplum, kendisini aldatmakla suçladığı partiye ve ittifak halinde olduğu diğer partilere oy vermesinin mümkün olmayacağını, bu oyların bu güne kadar oy vermeyi düşünmediği AK Partiye kayabileceğini söyleyebilirim. (En son yerel seçimini örnekleyebiliriz)
ÖNCEKİ YAZIM:
VAN'DA CUMHURBAŞKANI'NA İHANETİN İZLERİ VE BABACANLAR
M.SALİH GEÇKEN
Van Tso Seçimi-Fetö Kırıntısı